Dit zegt het waterverbruik over de gezondheid van je pluimvee

We roepen het wel vaker, maar water is één van de belangrijkste voedingsstoffen voor pluimvee om goed te kunnen presteren. Water is bij alle processen in het lichaam betrokken en is dus essentieel voor de groei van je pluimvee en de kwaliteit van je eieren.

Het waterverbruik staat niet gelijk aan de waterconsumptie van je kippen. Maar het is mogelijk wel een aanwijzing dat er iets mis is met de gezondheid van je dieren.

Hoe controleer je het waterverbruik bij je pluimvee?

De simpelste manier om het waterverbruik te monitoren, is om dagelijks de watermeter in de stal te controleren. De watermeter registreert het water dat wordt verbruikt in je stal.
Let op, dit is niet alleen het water dat je pluimvee opdrinkt, maar ook het water dat ze verspillen tijdens het drinken.

Door het verbruik dagelijks te monitoren en te vergelijken, krijg je een helder beeld van het drinkgedrag van jouw dieren. Belangrijk is wel dat je de meting dagelijks rond hetzelfde tijdstip uitvoert en het is ook verstandig om de gegevens te bewaren als vergelijkingsmateriaal voor volgende rondes.

Een rondje lopen

Loop daarnaast ook elke dag even een rondje door de stal. Zo kun je het drinkgedrag van je pluimvee bestuderen en tegelijkertijd de drinknippels controleren op eventuele lekkages of blokkades.

De water-/voerverhouding checken

Verder kun je ervoor kiezen om het waterverbruik af te zetten tegen het voerverbruik - de zogenaamde water-/voerverhouding. De inname van water en voer is aan elkaar gelinkt: als een kip niet genoeg drinkt, zal ze ook minder gaan eten (en omgekeerd).

Gemiddeld drinkt een kip ongeveer 1,8 ml water voor elke gram voer. Een afwijking in deze verhouding of in het waterverbruik kan wijzen op mogelijke problemen in het drinksysteem of met de gezondheid van je dieren.

Controleer bij een afwijking in het waterverbruik altijd eerst het drinksysteem

Als je een plotselinge afwijking in het waterverbruik tegenkomt, kan dit wijzen op problemen in het drinksysteem. Het is belangrijk om altijd eerst je systeem te controleren voor je naar andere oorzaken gaat kijken.

Mogelijke oorzaken als het waterverbruik toeneemt:

• Een lekkage ergens in het drinksysteem;
• De drinklijn hangt te laag waardoor je kippen meer water verspillen tijdens het drinken;
• De waterdruk op de drinklijn is te hoog waardoor je drinknippels lekken en/of je kippen mogelijk meer water verspillen.

Mogelijke oorzaken als het waterverbruik afneemt:

• De waterdruk is te hoog waardoor (eendags-)kuikens meer druk op de drinknippel moeten uitoefenen om deze te activeren. Op deze jonge leeftijd is dit nog een hele opgave en daardoor kunnen ze niet genoeg water drinken.
• De waterdruk op de hoofdleiding is te laag. Deze dient tussen de 2 en de 4 bar te zijn;
• De waterdruk aan het einde van de drinklijn is te laag waardoor het laatste deel van de lijn niet gevuld is (check de waterkolommen);
• De drinklijn hangt te hoog waardoor de kippen niet goed bij de drinknippels kunnen;
• Een verstopping in het systeem of in de drinknippels. Dit kan voorkomen als de kwaliteit van het water onvoldoende is, door bijvoorbeeld biofilm in de lijnen of door vuil in het bronwater (lees hier hoe je de kwaliteit van het drinkwater kunt verbeteren);
• Bepaalde chemicaliën en zouten in additieven en vaccins beïnvloeden de smaak van het water, waardoor de kippen het water niet meer lekker vinden (lees hier hoe smaak het drinkgedrag beïnvloedt). Vandaar dat je 9 van de 10 keer een dip zult zien in het waterverbruik tijdens het vaccineren;
• De kippen hebben de mogelijkheid om buiten uit waterplassen te drinken. Probeer dit zoveel mogelijk te voorkomen. Waterplassen zitten boordevol schadelijke bacteriën en virussen.

Andere oorzaken die van invloed kunnen zijn op een afwijking in het waterverbruik

Als de afwijking in het waterverbruik niet veroorzaakt wordt door een defect in het drinksysteem of problemen met de waterkwaliteit, dan is het tijd om verder te kijken. Eén van de volgende punten is dan mogelijk de oorzaak van de afwijking:

• Als de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid te hoog zijn in de stal, krijgen je kippen last van hittestress;
• Als het te koud is, kruipen je kippen in groepjes bij elkaar en zullen ze minder snel een bezoekje aan de drinknippels brengen;
• Als de voeropname lager is, kan zijn dat er iets veranderd is in de voerstructuur of de samenstelling van het voer. Dit kan ervoor zorgen dat je kippen niet meer voldoende willen eten. Daarnaast kan bijvoorbeeld een toename van het zoutgehalte in het voer ervoor zorgen dat je kippen meer water gaan drinken;
• Als het waterverbruik toeneemt, hebben je kippen mogelijk last van een verstoorde darmbalans (dysbiosis). Hierdoor krijgen schadelijke bacteriën de overhand en is de darmwand niet langer in staat om voldoende water op te nemen. Dit zorgt ervoor dat je dieren last krijgen van diarree en dus meer water gaan drinken;
• Als het waterverbruik afneemt, kan dit een symptoom zijn van Infectious Bronchitis (IB). Een verandering in het waterverbruik kan dus ook betekenen dat je kippen een infectie onder de leden hebben.

Het waterverbruik kan je helpen om problemen tijdig op te sporen

Hoeveel water een kip exact nodig heeft, is geen vast gegeven. Dit wordt onder andere beïnvloedt door genetica, stalklimaat, koppelgrootte en de voeding.

Door het dagelijks monitoren van het waterverbruik krijg je een indicatie van de waterconsumptie en kun je mogelijke problemen vroegtijdig opsporen. Belangrijker nog, door tijdig ingrijpen kun je de problemen waarschijnlijk verhelpen voor ze al teveel schade hebben aangericht.