Hoe je de kans op salmonella via het drinkwater verkleint

Salmonella vormt een bedreiging voor de gezondheid en productiviteit van je kippen. Maar met zorgvuldig drinkwatermanagement verklein je de kans op salmonella-infecties in je stal. Daarom gaan we in dit artikel in op de relatie tussen salmonella en drinkwater. Zo weet jij wat je kunt doen om de kans op salmonella te verkleinen.

Salmonella (symptomen) bij pluimvee

Salmonella is een bacterie die zich in de darmen van dieren nestelt. Het beïnvloedt het werk van goede bacteriën en verstoort daardoor de delicate darmbalans. Dit kan leiden tot symptomen als diarree, uitdroging, verzwakking en zelfs groeiachterstand.

De symptomen zijn meestal afhankelijk van het type Salmonella en de leeftijd van je dieren. Oudere kippen kunnen een salmonella-infectie bij zich dragen zonder symptomen te vertonen, maar bij kuikens van 1 tot 2 weken oud zie je de sterfte vaak toenemen.

Waarom je salmonella uit de stal wilt houden

• Salmonella heeft een negatieve invloed op de gezondheid, productiviteit en het welzijn van je dieren. Dit heeft uiteindelijk gevolgen voor het uitvalpercentage, slachtgewicht en de eierkwaliteit waardoor jouw inkomsten teruglopen.
• Salmonella verhoogt het antibioticagebruik, wat leidt tot een hoger risico op antibioticaresistentie. Dit is niet alleen een groot probleem voor dieren, maar ook voor mensen.
• Salmonella is een bedreiging voor de voedselveiligheid. Grootschalige uitbraken kunnen leiden tot internationale restricties op de import en export van kuikens en eieren.

Oorzaken van salmonella-infecties bij pluimvee

Salmonella-infecties kunnen ontstaan door de volgende oorzaken:

• Voer of drinkwater dat besmet is;
• Mest of strooisel dat besmet is;
• Slechte bioveiligheid.

Het is daarnaast ook mogelijk dat nieuwe kuikens of jonge leghennen al besmet zijn en salmonella meenemen naar je stal.

Ontstaan van salmonella in drinkwatersystemen

Salmonella kan dus ook voorkomen in drinkwater. De aanwezigheid van biofilm in drinklijnen kan hier een oorzaak van zijn. Biofilm is een slijmlaagje van opgehoopte bacteriën en schimmels aan de binnenkant van de drinklijn. Deze biofilm vormt een beschermende laag, waardoor schadelijke organismen zich ongestoord kunnen vermenigvuldigen.

Zo ontstaat biofilm in drinkwaterlijnen

De combinatie van een hoge watertemperatuur (gemiddeld 25 graden), lage doorstroom en de aanwezigheid van bepaalde nutriënten dragen bij aan de vorming van biofilm in drinklijnen.¹ Vooral resten van medicijnen en additieven zijn ideale kweekvijvers voor bacteriën.

Biofilm vermindert de werking van desinfecterende middelen en biedt de perfecte omgeving voor de salmonella-bacterie om te overleven en te vermeerderen. 

Hoe verklein je de kans op salmonella-infecties via drinkwater?

> Controleer de waterkwaliteit in de drinklijnen en waterbron regelmatig
Stuur ook minstens 2 keer per jaar een monster van het water naar een laboratorium voor controle. Troebel water en organisch materiaal in het water vergroten de kans op salmonella. Te hoge ijzerwaardes zorgen ervoor dat salmonella langer aanwezig blijft in je drinklijnen.

> Reinig drinklijnen regelmatig
Bijvoorbeeld door ze automatisch door te spoelen met ons I-Flush automatisch spoelsysteem. Zo verklein je de kans op biofilm.

> Ga ongedierte in en om de stal tegen
Muizen en ratten kunnen via hun uitwerpselen het strooisel, voer en drinkwater besmetten en hiermee salmonella verspreiden.

> Zorg voor een vlakke ondergrond bij niet-overdekte uitlopen
Salmonella kan ook in oppervlaktewater en ondiep grondwater voorkomen. Door een vlakke ondergrond ontstaan er geen waterplassen die vervuild kunnen raken door uitwerpselen van wilde vogels. Vooral duiven zijn grote verspreiders van salmonella. Ook drainage van de uitloop draagt bij aan het voorkomen van plassen.

> Controleer de vochtigheid van het strooisel onder de drinknippels
Salmonella overleeft namelijk goed in vochtig strooisel. Een goede waterdruk en juiste hoogte van de drinknippels verkleinen de kans op nat strooisel en lekkages. In onze drinkwatermanagement-gidsen voor leghennen en vleeskuikens lees je meer over de optimale waterdruk voor jouw dieren.

Salmonella voorkomen is beter dan genezen

Salmonella is lastig weer uit de stal te krijgen. Voorkomen is dan ook beter dan genezen. Daarom adviseren we ook om je drinkwatermanagement aandacht en prioriteit te geven. Door de waterkwaliteit regelmatig te controleren en drinklijnen goed te reinigen en te desinfecteren, verklein je de kans op salmonella-infecties.

Meer lezen over drinkwaterkwaliteit & hygiëne? Bekijk onze kennisartikelen over dit onderwerp.

_{1 Maes, S., et al (2019). Occurrence and characterisation of biofilms in drinking water systems of broiler houses}