Hoe je hittestress bij varkens kunt verminderen

Tijdens de zomermaanden is het altijd weer een hele uitdaging om hittestress bij je varkens tot een minimum te beperken. Zeker nu hittegolven steeds vaker lijken voor te komen. Varkens die last hebben van hittestress gaan minder goed presteren. Bij vleesvarkens loopt de groei en voederconversie terug en bij zeugen vermindert de melkproductie en de vruchtbaarheid.

De signalen die duiden op hittestress

Varkens hebben moeite met hoge temperaturen en met snelle temperatuurswisselingen. Vooral in combinatie met een hoge relatieve luchtvochtigheid kan dit veel stress geven. Varkens hebben geen functionele zweetklieren en kunnen dus niet zweten zoals wij dat doen. In plaats daarvan zullen ze uitgestrekt op de vloer gaan liggen en verdere activiteiten zoveel mogelijk proberen te verminderen.

Er zijn verschillende signalen die duiden op hittestress. Let goed op de ademhaling van de varkens. Zodra ze het te warm krijgen, zal de ademhaling sneller worden of gaan ze hijgen om deze overtollige warmte af te voeren. Daarnaast gaan de varkens verder uit elkaar liggen en vaak ook op het rooster in plaats van op de vloer. Verder gaan ze minder eten, meer drinken en ook meer bijtgedrag vertonen.

	Comfortabel Normaal gedrag Normale activiteit Normale voer- en waterinname Lichaamstemperatuur stabiel Ademhalingsfrequentie 20-30/minuut
	Hittestress Lethargisch Uitgestrekt op de vloer Verminderde voerinname en verhoogde waterinname Lichaamstemperatuur verhoogd Ademhalingsfrequentie 40-50/minuut
	Oververhit Geen voerinname en sterk verhoogde waterinname Sterk verhoogde lichaamstemperatuur Ademhalingsfrequentie tot wel 180/minuut Bloedsomloop raakt verstoord

Om dit alles zoveel mogelijk te voorkomen hebben we een aantal tips voor je op een rijtje gezet:

#1. Ventilatie

Een snelle luchtbeweging rondom de varkens zorgt ervoor de ze hun warmte sneller verliezen. Zorg er daarom voor dat:

• Er voldoende ventilatiecapaciteit is
• De luchtinlaten, ventilatoren en kokers schoon zijn en goed functioneren
• De beplanting, die een probleem voor een goede ventilatie kan zijn, gesnoeid is
• Er hulpventilatoren beschikbaar zijn voor extra luchtafvoer en circulatie
• De werking van de koelinstallatie gecontroleerd is

#2. Verkoeling

Naast ventilatie zijn er nog een aantal manieren om de temperatuur van de varkens en in de stal op peil te houden:

• Sproeiers op het dak of voor de luchtinlaat plaatsen (let wel goed op de luchtvochtigheid bij het gebruik van nevelkoeling)
• De (betonnen) vloer binnen en de bestrating rondom de stal nat spuiten
• De biggenlampen overdag uitzetten of alleen de eerste 12 uur gebruiken
• De varkens even nat sproeien
• De deuren ’s ochtends vroeg tegen elkaar open zetten zodat het kan doorwaaien
• Koud water door de vloerverwarming laten stromen (hier 12 uur voor de worp mee stoppen)
• Buiten zorgen voor voldoende schaduwplekken (biologisch)

#3. Voer

Zodra het warmer wordt gaan varkens minder eten. Als de temperatuur boven de 26°C komt, zal per stijgende graad de voeropname dalen. Hoe hiermee om te gaan:

• Voer een tropenrooster in. Voer de varkens ’s ochtends vroeg of ’s avonds als het koeler is
• Wanneer de varkens vaker gevoerd worden, schakel dan over naar kleinere maaltijden verspreid over de dag
• Voeg wat water aan het droogvoer toe
• Hou het voer zo vers, smakelijk en hygiënisch mogelijk
• Voeg extra vet toe aan het voer

#4. Drinkwater

Varkens gaan meer drinken als het warm is. Dit kan tot wel 6 keer de hoeveelheid zijn die ze normaal opnemen. Daarom is het belangrijk dat ze voldoende schoon en vers drinkwater tot hun beschikking hebben. Om dit te garanderen is het belangrijk om op de volgende punten te letten:

• Controleer of het drinkwatersysteem goed functioneert
• Zorg voor voldoende (grondig gereinigde) drinkpunten
• Zorg dat de waterafgifte voldoende is en houdt deze goed in de gaten
• Laat de kwaliteit van het drinkwater testen
• Voeg eventueel elektrolyten en extra vitamine E en C toe aan het drinkwater (hou er wel rekening mee dat vitamine C maar 6 uur goed blijft in een wateroplossing)

Dagelijks observeren

Houdt het gedrag van je varkens goed in de gaten. Door je varkens dagelijks goed te observeren kun je je hitte management nauwkeurig bepalen en eventueel bijstellen. Een goed stalklimaat is cruciaal om grote problemen en verliezen te voorkomen.